Birçoğumuz, yemeklerimize biraz baharat eklemek için hemen kırmızı pul bibere uzanırız. Yemeğin bir anda tadını havasını değiştiren bu baharatın sağlığınızı değiştirme gücüne de sahip olduğunu biliyor muydunuz? Son 9000 yıldır hem gıda hem de ilaç için kullanılan kırmızı pul biber, vücudunuzun dolaşımını arttırır ve asiditeyi azaltabilir.

Kırmızı pul biber faydaları saymakla bitmez. Mide rahatsızlığı, bağırsak gazını düzenleme, mide ağrısını kesme, diyare tedavisi ve mide kramplarında doğal bir çare olarak sindirime yardımcı olmak için kullanılır. Zayıf dolaşımın iyileştirilmesi, aşırı kan pıhtılaşmasının tersine çevrilmesi, yüksek kolestrolün düşürülmesi ve kalp hastalığının engellenmesi gibi koşullar için de kullanılır.

Kırmızı pul biberde bulunan Kapsaisin, cilde uygulandığında ağrı hissini azaltma yeteneği araştırılırken, baş ağrısı (migren dahil) için bir çare olduğu da ortaya çıkıyor. Osteoartirit için potansiyel iyileştirici ve diğer ağrılı koşullar için etkili olacağını gösteriyor.

Kırmızı biber konusunda yapılan bir araştırma çok ilginç bir gerçeği ortaya çıkardı. Yeşil biber denilince, C vitamini akla gelir; içeriğinde bulunan “capsicin” maddesinin oranına göre meydana gelen acılık iştahı arttırıcı vasfı ile birlikte sindirim sistemine bir çeşit dezenfekte edici madde olarak ayrı bir önem taşımaktadır.

C vitamini içeren kırmızı biberin insan sağlığı açısından faydalı olduğu kalp krizi riskini azalttığı uzmanlar tarafından söylenir. Baharat üreticisi McCormick firmasının araştırmasına göre kırmızı biberin faydaları bununla da sınırlı değil. Acı biber, ishali kesiyor, grip ve soğuk algınlığına da çok iyi geldiği yazıldı.

Depresyondan kurtulmak için: (Ayur-veda: eski Hint hekimliği) 1,5 gr. kırmızıbiber, 1,5 gr. karabiber, 1 tatlı kaşığı balla karıştırılıp, biraz sütle içileceği, uyarıcı, mide usaresini kamçılayarak hazmı kolaylaştırıldığı, zihni olumlu etkilediği, kan dolaşımını hızlandırıldığı. İştah açtığı, idrarı artırdığı, böbrek, dalak ve pankreası olumlu etkilediği, uzmanların araştırmalarında söyleniyor.

Ülser, sistik, basur, varis, karaciğer vb. rahatsızlıkları olanlar asla yememelidir. çok asabi ve hırslı insanlar da yememelidir, diye uzmanların araştırmalarında söyleniyor.

Kırmızı pul biber metabolizma, kalori yakmak için birebirdir.Kilo vermenize yardımcı olur. Antioksidanlar gevreği bulunan, birçok hastalığı önlemek ve zehirli kimyasallardan kurtulmak için yardımcı olur. Düzenli tüketimi kan dolaşımını hızlandırır. Kırmızı pul biber gaz kolaylığı ve hazımsızlık rahatlatmakta yardımcı olur. Kırmızı pul biber kalp ve sinir sistemini güçlendirir. Bazen soğuk algınlığı ve grip tedavisinde kullanılır.

İsot, Şanlıurfa'ya özgü yetiştirilen bir biber türünün adıdır. Aynı zamanda Şanlıurfa ili ile özdeşleşmiş kurutulmuş bibere yörede verilen isimdir.
İsot yapımında en önemli faktör güneş enerjisidir. Acı biberler güneş gören düz alanlarda içindeki tohumu çıkarılarak temiz bir zemin üstünde kurumaya bırakılır. Birinci gün toplanan kurutulmuş biber kırmızı, üçüncü gün siyah rengi alır.
Siyah rengi alan kurutulmuş biberler dövülerek, zeytin yağı ve bir miktar tuz ilave edilerek isot haline getirilir. İsot çiğ köftenin olmazsa olmazmalzemelerindendir. Şanlıurfa dışında neredeyse tüm Türkiye'de çiğ köfte ile beraber oldukça tercih edilen bir baharattır ayrıca kebap gibi yemeklerin yanında da gelir. Çiğ köftenin yanı sıra lahmacun, çorba ve bir takım sulu yemeklere (kuru fasulye) de acı ve renk verici olarak eklenmektedir. Genellikle ağustos ayında yetişir. Faydaları çoktur. Yemeklerinize isot ilave ederek kilo verimini kolaylaştırabilirsiniz. İsot, vücut sıcaklığınızı artırarak metabolizmanızın daha hızlı çalışmasına yardımcı olacaktır.

Sebze ve meyvelerin içeriğinde yer alan ve doğal bir asit olan kimyasal sitrik asitin genel ve en bilinen adı limon tuzudur. Bu asit sebze ve meyvelere ekşi tadı verir. Yapısı kristal ve renksizdir. Özellikle turunçgiler gibi ekşi meyvelerde, bitki ve hayvanların vücut yapısındaki sıvılarda bolca bulunur. Antioksidan özelliği sayesinde yiyecek ve içeceklerin daha uzun süre taze kalmasını sağladığından katkı maddelerinin içinde de bulunur.

Sumak, vücutta iltihaplanma, ateş, artrit, deri iltihabı, solunum bozuklukları, bronşit ve diğerleri gibi birçok hastalığa şifa olarak kullanılılr.. Laboratuvar sonuçları sumak ve ekstresinin iyi antiinflamatuar özelliklere sahip olduğunu doğrulamaktadır. Soğuk algınlığı, , artrit ve diğer enflamatuar rahatsızlıkların tedavisinde faydalı olduğu ortaya çıkmıştır.

Kimyon, maydanozgiller familyasından otsu bir baharattır; anavatanı Akdeniz ve Orta Doğudur. Türk, Latin, Hint ve Arap mutfağında yaygın kullanılan bir baharat olan kimyon aynı zamanda eski çağlardan beri şifalı bir bitki olarak da kullanılmıştır. Siyah kimyon tohumları, protein, karbonhidrat, mineraller ve yağ asitleri de dahil yaklaşık 100 farklı kimyasal bileşen içerir. İslam kültüründe özel bir yeri bulunan kimyonun ölüm dışındaki tüm hastalıkları iyileştirdiğine inanılır. Kalp ve damar sağlığına ve diyabete iyi gelen kimyon bağışıklık sistemini de güçlendirmektedir. Sağlığa pek çok faydası bulunan kimyonun aşırı tüketimi ciddi sağlık sorunlarına neden olabildiği için ölçülü kullanmakta fayda vardır.

Köri; Hint mutfağında bolca kullanılan, son zamanlarda ülkemizde de kullanımı artan birçok baharattan oluşan bir karışımdır. İçinde zerdeçal, kimyon, zencefil, acı kırmızıbiber, demirhindi, kişniş, karanfil, kakule ve sumak gibi baharatlar bulunmaktadır.
Köri baharat ve sos olarak; özellikle makarna, et ve tavuk yemeklerinde kullanılmaktadır.
A vitamini, B vitaminleri [B9 vitamini (folik asit), kolin, B3 vitamini (niyasin), B6 vitamini] K vitamini, E vitamini (alfa tokoferol) ve C vitamini içermektedir. Bunun yanında bol miktarda kalsiyum, magnezyum, fosfor, çinko, manganez, bakır ve selenyum da bulundurmaktadır. Özellikle sinirsel iletim gibi metabolik faaliyetlerde önemli bir rol oynayan sodyum ve potasyum da körinin içinde bol miktarda bulunmaktadır.

Karabiber (Piper nigrum), kökeni Hindistan olmasına karşılık, tüm sıcak iklimlerde yetiştirilebilir. Küre biçimli, eriksi tipte meyveleri vardır, kabuğunun dış kısmı etli, iç kısmı serttir. Olgunlaşmadan önce toplanıp kurutulursa karabiber, olgunlaştıktan sonra kabukları soyularak kurutulursa beyazbiber elde edilir. Her iki biber de baharat olarak kullanılır. Baharatların Kralı olarak bilinen karabiber, eski zamanlardan bu yana kullanılan önemli bir baharattır.

Doğada birden fazla çeşidi olan kekiğin vücudumuza birçok faydası vardır. Arılarında bal üretiminde en çok kullandıkları kekik bağışıklık sistemini güçlendirmede en etkili bitkilerden biridir. Kendine has kokusu ile tarla ve çayırlarda kendiliğinden yetişen kekik otunun yapraklarından uçucu yağ elde edilir. Aynı zamanda yapraklar kurutularak çay yapılır. Yüzyıllardan beridir kullanılan kekik otu et yemeklerinde daha çok tercih edilir. Nedeni ise kendine haz tadı ile ete farklı bir tat verir. Asya ve Kuzey Afrika ülkelerinde tıbbi tedavide kullanılan kekik otu yapraklarındaki uçucu yağların antiseptik özelliği sayesinde insan sağlığına inanılmaz faydalar sağlar. Nane ailesine bağlı olan kekik otu zeaksantin, lutein, apigenin, naringenin ve luteolin gibi maddeler içerir. Bunların yanı sıra B kompleksi, K, C vitaminleri ve folik asit bakımından zengindir. Doğada 350'den fazla kekik çeşidi vardır. 

Nane bitkisi, iştah açar. Sinirleri yatıştırır ve vücuda rahatlık verir. Strese ve baş ağrısına iyi gelir. Spazm ve kalp çarpıntısı riskini azaltır. Ateşi düşürür. Sindirim sistemi ve mide için çok faydalıdır. Sindirimi kolaylaştırır. Gaz söktürücüdür. Bağırsak kurtlarını düşürmeye yardımcı olur. Ülsere ve mide yanmasına iyi gelir. Kusmayı, mide bulantısını ve ağrısını önler. Grip, bronşit gibi soğuk algınlıklarında ve öksürükte faydalıdır. Diş ağrısını ve ağız kokusunu giderir. Anne sütünü arttırır. 

Zerdeçal genellikle yemeklerde baharat olarak kullanılan, zencefilgiller familyasına ait, zencefile oranla daha yoğun kokulu ve kullanım alanı daha geniş olan bir baharat çeşididir. Ülkemizde hint safranı, safran kökü, sarıboya, zerdecöp şeklinde isimlerle bilinmektedir. Aromatik, biberi andıran, hafif baharatlı, yakıcı ve acımsı bir tadı vardır. 

Tavuk yemeklerine yakışacak baharatların bir arada toplandığı bir karışımdır. Tavuğun terbiye edilmesi sırasında kullanılarak yemeğe eşsiz bir baharat aroması verir. Karışımı oluşturan başlıca baharatlar, köri, tatlı toz biber, kişniş, nane ve zencefildir. Ayrıca tuz, maydanoz, soğan, galeta unu, sarımsak ve mısır nişastası gibi aroma arttırıcı yardımcı maddeleri de içerisinde bulundurur.

Soğuk algınlığı ve öksürük durumlarında ilk olarak başvurduğumuz sağlık deposu zencefil, mide bulantısına iyi geldiği de bilinmektedir. Metabolizmayı hızlandırıcı özelliği olan zencefilin uygulanan bazı kürleri ile kilo vermeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendiren zencefil, aynı zamanda kas ağrılarına da iyi gelmektedir. Zenfecil, acı tadı nedeniyle genellikle balla birlikte tüketilmektedir.

Anavatanı Amerika’nın tropikal bölgeleri olan Yenibahar bitkisi “Jamaika Biberi” olarak da bilinir. Tarçın, karanfil, kakuke, karabiler, zencefil gibi pek çok baharatın çeşnisine sahip olduğundan “Allspice (Tüm Baharatlar)” olarak adlandırılır. İngilizce’de Jamaica pepper, pepper, myrtle pepper, pimenta, allspice olarak bilinir.
Yenibahar, özellikle Jamaika’da Karayip mutfağının önemli bir parçasıdır ancak Orta Doğu’yu ve Kuzey Amerika’nın bir bölümünü de içeren dünyanın birçok yerinde diğer kültürler tarafından da benimsenmiştir. Bu baharat, tatlı veya tuzlu yemeklerde kullanılabilir ve genellikle tatlılarda, chilis, çorbalar, et yemekleri, soslar, köriler ve hatta bazı likörlü içeceklerde bile bulunur. Lezzeti kesinlikle benzersizdir, ancak bu baharatı daha da merak uyandıran şey, eugenol, quercetin ve tanen gibi bazı bileşikleri içermesidir.